Dit jaar ben ik Klimaatburgemeester van Nijmegen en daarvoor heb ik een veelzijdig programma samengesteld. De meeste onderdelen liggen imiddels vast, een paar kunnen toch nog op een ander moment gaan plaatsvinden. Onder dit programma lees je meer over waarom ik Klimaatburgemeester wilde worden.
Op donderdag 28 oktober ga ik bij De Bastei de ambtsketen ophalen die speciaal is gemaakt voor toen Nijmegen in 2018 Green Capital of Europe was, maak ik een stadwandeling langs duurzame winkels, bezoek ik circulaire hub Emmerik en heb ik een gesprek met René ten Bos, hoogleraar Filosofie van de managementwetenschappen en auteur van onder andere Dwalen door het Antropoceen en Extinctie.
Vrijdag 29 oktober spreek ik Frank Croes, lector Circulaire economie aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Op zaterdag 30 oktober ga ik bij twee bewoners op bezoek die hun duurzame huis openstellen tijdens de Nationale Duurzame HuizenRoute, heb ik een gesprek met kunstenaar Jac Splinter en ga ik naar landgoed Grootstal.
Zondag 31 oktober maak ik de fietstocht Eetbaar Nijmegen en stop ik onder andere bij Land van Ooij, daarna fiets ik door naar de Plukroute Dukenburg.
Dan is het inmiddels maandag 1 november en heb ik gesprekken met de Nijmeegse bibliotheek en kinderboekenschrijvers Marloes Morshuis (fictie, onder andere Borealis en Quotum) en Marc ter Horst (non-fictie, onder andere Palmen op de Noordpool), ben ik bij de opening van de tentoonstelling van studenten van het honourslab RE:PLACE en presenteer ik de klimaatronde van de muziekquiz bij café De Deut.
Dinsdag 2 november start ik de dag met een bezoek aan Jerusalem, de eerste (door Talis gerealiseerde) aardgasvrije wijk van Nederland, daarna maak ik een stadswandeling met stadsecoloog Ingeborg Swart en krijg ik een rondleiding bij de Stadswaard/Spiegelwaal waarbij Wouter Helmer en Laurien Holtjer mij meer vertellen over Rewilding Europe.
Op woensdag 3 november heb ik gesprekken met kunstenaars Wouter Engelbart van Platform Dis en Erik Odijk, wiens werk te zien is in de tentoonstelling “Rettet den Wald!” in het Valkhof.
Donderdag 4 november ga ik praten met Cecile Mannien over de nieuwe groene kantine van het ROC, heb ik een gesprek met Mark Huijbregts, hoogleraar Integrated Environmental Assessment, krijg ik een rondleiding door Steenbreek die start in mijn tuin en eindigt bij ‘t Ei, waar ik de eerste steen wip.
De laatste dag... Vrijdag 5 november ga ik omdat het Groene Vrijdag is een boom planten aan de Sint Jacobsweg en daarna geef ik ter afsluiting van mijn programma een presentatie bij De Bastei, waarna ik de ambtsketen teruggeef aan burgemeester Bruls.
De Klimaatburgemeester is een onderdeel van de overheidscampagne “Iedereen doet wat”. Ik heb me hiervoor aangemeld omdat ik het belangrijk vind dat iedereen wat doet en ook het gevoel heeft dat dit ertoe doet. Dat wil ik als Klimaatburgemeester van Nijmegen zichtbaar maken, maar ik wil meer. In de Nationale Klimaatweek wil ik ook ontdekken hoe anderen met klimaatverslechtering omgaan. Ik heb zelf van alles gedaan in en om huis en stappen gezet in het aanpassen van mijn leefpatronen. Iedereen doet wat en ik ook en dat is goed, maar ik merk dat het niet genoeg is om alleen maar te doen. De gevolgen van klimaatverandering in de wereld meemaken grijpt ook diep in op de gevoelswereld: hoe ga je als mens om met zoiets enorms, onzekers en bedreigends dat op ons afkomt? Als we dit negeren, kunnen we denk ik niet echt van het urgentiebesef doordrongen raken en moeilijke keuzes toch maken en naleven. De doe-reflex is logisch en belangrijk, de gevoelsreactie is minstens even belangrijk. Rouw, verdriet, spijt en somberheid hebben net zo veel aandacht nodig als optimisme, opluchting en hoop. Er ligt hier geen handleiding voor klaar, dit is iets wat wij zelf moeten uitvogelen. En dat kan het beste samen; we leren als sociale wezens nu eenmaal het meeste van elkaar. Als Klimaatburgemeester wil ik dus onderzoeken hoe anderen dat doen en wat ik daarvan kan leren. Daarnaast wil ik ontdekken welke verbindingen er zijn te leggen tussen alle initiatieven. Door de aandacht op wat ik zelf kan doen krijg ik wel eens het idee dat het klimaat een privéprobleem is waar ik alleen als privépersoon iets aan moet doen. Dat is natuurlijk niet zo. Het klimaat is van ons allemaal en verdient daarom ook onze samenwerking in het publieke domein. In een democratie als de onze hebben wij burgers de macht om mee te sturen op waar we naartoe gaan. En dat betekent dat wij onze gevoelens, zorgen, belangen en oplossingen veel beter kunnen doen gelden. Daarvoor moeten we niet alleen weten wat die zijn, maar ook hoe we ze onderling willen afstemmen. Dat vraagt om goede gesprekken en vitale communities, die ook over en weer in contact zijn zodat we elkaar niet in de wielen fietsen. Ik denk dat er nog niet zo veel plekken zijn voor dit soort community building. Daarom heb ik afgelopen augustus De Klimaat Garage opgericht, een plek voor quick en slow fixes om klimaatverslechtering tegen te gaan. Quick fixes richten zich op doen. Dat blijft belangrijk en sommige dingen kosten relatief weinig moeite. In aanvulling daarop wil ik een plek creëren waarin ook perspectieven voor nieuwe betekenisgeving kunnen ontstaan. Dat zijn slow fixes en die vragen meer tijd, want die gaan over emotioneel je draai vinden in het besef van klimaatverslechtering. Alleen als we onze gevoelens in bange vooruitzichten serieus nemen, kunnen we een beetje helder gaan denken over wat we belangrijk vinden, welke nieuwe gewoontes daarbij horen en hoe we daarmee ons best kunnen doen om verdere verslechtering tegen te gaan. En ook hier weer geldt: daar hebben we elkaar bij nodig. In de Nationale Klimaatweek richt ik me vooral op deze slow fixes. Zoals je aan mijn programma kunt zien, ga Ik in gesprek met wetenschappers, studenten, kunstenaars, ecologen, huiseigenaren, ondernemers, voedselverbouwers, vergroeners en vele anderen over de vraag: wat doe je en waarom is dat zo belangrijk voor je? Zo hoop ik naast goede voorbeelden ook te vinden wat ons bindt en of we samen stappen verder kunnen zetten.
