Net zoals op enig moment een jaar achter de rug is, is ook op enig moment – en met een vergelijkbaar gevoel voor ceremonie – het promoveren achter de rug en ben je doctor. Ik wil het vanuit het optimisme dat je dit lukt hebben over het leven daarna. Iets minder optimistisch ben ik over de kansen op een vaste aanstelling op een universiteit, dus ik wil het hebben over de mogelijkheden om je brood te verdienen met wetenschappelijk onderzoek buiten de universiteit. Buitendoctoren dus.

Zojuist ben ik een officiële Aardebeschermer geworden en daarmee zijn er nu 17.501 (<- die 1 ben ik dus :-)  ) Aardebeschermers die zich inzetten voor het bij het Internationaal Strafhof strafbaar maken van Ecocide. Doe je ook mee? Het is maar een kleine moeite en deed geen pijn. Aanmelden kan via de website van StopEcocide.

De afgelopen maanden ben ik druk in de weer geweest met het schrijven van mijn boek over narratief onderzoek. Dat wil zeggen: de eerste twee hoofdstukken schreef ik vlot want op routine, daarna liep ik vast in hoofdstuk 3, dat ik met omineuze voorzienigheid al ‘Welkom in de blubber’ had genoemd voordat ik eraan begon en besefte hoe ingewikkeld het is om heel precies te beredeneren wat sociale complexiteit eigenlijk is en hoe narrativiteit die beïnvloedt.

Als buitenpromovendus heb je de unieke kans om onderzoek te doen in beweeglijke praktijken in het hier en nu. Het gros van de buitenpromovendi die naar onze workshops komen, pakt die kans en doet onderzoek naar een verschijnsel dat verbonden is aan hun werk. Het is daarbij lastig om je los te maken van wat je al denkt te weten: veel aannames zijn door je rijke ervaring zo vanzelfsprekend voor je, dat je ze gemakkelijk stilzwijgend verwerkt in je analyse van wat er aan de hand is.

Om eindelijk ein-de-lijk e i n d e l i j k mijn boek over narratieve sociologie af te kunnen ronden, heb ik mezelf tot het einde van het jaar een deeltijd schrijfsabbatical gegeven. Dat betekent dat ik dit jaar naast mijn al lopend werk geen nieuwe opdrachten meer aanneem. Vanaf 2020 ben ik weer beschikbaar voor narratief onderzoek en voor cursussen en begeleiding daarin, alsook voor andere interessante opdrachten.

Veel mensen denken dat onderzoek over waarheid gaat. Dat is niet zo. Er is wel veel waar, het klopt bijvoorbeeld dat wanneer je een steen loslaat deze valt, maar dat is geen uitkomst van onderzoek; ook als je het niet onderzoekt, valt de steen. Onderzoek gaat over het waardoor, in dit geval de zwaartekracht. Als je de wet achter het verschijnsel kunt bewijzen, mag je uitgaan van de voorspellende waarde van die wet: in alle gevallen zal de steen vallen.

Bij dezen kom ik uit de kast als non-lezer van Habermas. En hoewel ik zijn werk niet gelezen heb, heb ik er in mijn eigen werk zo nu en dan wel aan gerefereerd. Zonder te verblikken of te verblozen. Habermas is immers op mijn vakgebied voor sommige collega’s een geijkt referentiepunt. Logisch dus, welhaast vanzelfsprekend zelfs, om naar hem te verwijzen. Bijna onbeleefd om het niet te doen. Maar is dit eigenlijk wel oké, praten over boeken die je niet gelezen hebt?

Volgens Pierre Bayard is dit niet alleen oké, het is zelfs de bedoeling.

De grootste valkuil voor enthousiaste onderzoekers is dat ze alles op alles willen betrekken. Begrijpelijk, want dat hoort bij enthousiasme, wat komt van het Grieks voor ‘goddelijke vervoering, inspiratie of bezetenheid’, eigenlijk: een god in zich hebbend. Maar ‘alles’ is heel veel en je kunt, samen met Willem Kloos, wel een God in het diepst van je gedachten zijn, maar daarmee betreed je een andere wereld dan die van de wetenschap. Buitenpromovendi doen er dus beter aan hun enthousiasme ietskes te temperen. Zo heb ik althans zelf ervaren.